کد مطلب:42393 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:38

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

عايشه از نظر اخلاقي چگونه زني بود و نظر پيامبر اسلام را درمورد عايشه بيان فرماييد؟

قضاوت درباره عايشه، از مسائلي است كه شيعه و اهل سنّت در آن اختلاف نظر دارند. بنابراين به نظر مي رسد قرآن كريم (كه مورد اتفاق فريقين است) و احاديث قطعي و متواتر (كه حجيّت آنها قابل انكار نيست) بهترين راه براي بررسي چنين مسأله اي باشد. براي رسيدن به نتيجه مطلوب، بايد به سه سؤال پاسخ دهيم: 1- آيا تنها همسر پيامبر بودن، مي تواند دليل شرافت و فضيلت يك زن باشد، يا اين كه ممكن است زني همسر پيامبر باشد و در عين حال پليد و معصيت كار باشد؟! 2- آيا در بين زنان پيامبر اكرم (ص)، زن مذموم و معصيت كار بوده است، يا اين كه همه زنان پيامبر(ص) شايسته و نيكوكار بوده اند؟ 3- به فرض اين كه بعضي از زنان پيامبر(ص) مذموم بوده باشند، آيا عايشه از آن دسته بوده است يا نه؟ الف) قرآن كريم مي فرمايد: {A{/Bيا نِساءَ اَلنَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ اَلنِّساءِ إِنِ اِتَّقَيْتُنَّ {w1-9w}{I33:32I}/}A}؛ {Mاي زنان پيامبر! شما مانند ساير زنان نيستيد (يعني برتريد) اگر تقواي الهي پيشه كنيدM}، {V(احزاب، آيه 33)V} و نيز مي فرمايد: {A{/Bيا نِساءَ اَلنَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضاعَفْ لَهَا اَلْعَذابُ ضِعْفَيْنِ وَ كانَ ذلِكَ عَلَي اَللَّهِ يَسِيراً وَ مَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَيْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً كَرِيماً{w1-36w}{I33:31-30I}/}A}؛ {Mاي زنان پيامبر! هر كدام از شما كار زشتي مرتكب شود، عذاب او دو برابر خواهد بود و آن بر خدا آسان است و هر كدام از شما اطاعت خدا و رسولش را به جا آورد، دو برابر اجرش مي دهيم و روزي كريمانه اي برايش مهيا مي كنيم M}، {V(احزاب، آيه 31)V}. خداوند سبحان در اين دو آيه شريفه، آشكارا بيان مي دارد كه ملاك شرافت و فضيلت در زنان پيامبر(ص)، تقواي الهي است نه همسري آن حضرت؛ گر چه بيان مي دارد كه اين موقعيت (همسري پيامبر) موقعيت خطيري است كه اگر حُسن استفاده از اين موقعيت شود، سود دو چندان در پي دارد و اگر سوء استفاده شود به همان ميزان، زيان دو برابر به همراه دارد. تأييد اين مطلب كه صِرف همسري پيامبر(ص) نمي تواند ملاك شرافت و فضيلت باشد، اين است كه در ميان زنان پيامبران گذشته نيز، زناني بوده اند كه دچار خشم و غضب الهي شده اند: در آيه 10 سوره «تحريم» خداوند متعال، همسران نوح و لوط را به شدّت مذمّت نموده و مي فرمايد: «اين دو زن همسر دو تن از بندگان صالح من بودند و به همسرشان (نوح و لوط«ع») خيانت كردند، و همسر پيامبر بودنشان نتوانست آن دو را از عذاب قهر الهي حفظ كند و به آن دو گفته شد، همراه اهل آتش داخل آتش شويد». نتيجه اين كه امكان دارد كه زني همسر پيامبر باشد؛ ولي معصيت كار بوده و اهل آتش باشد. ب ) امّا سؤال دوّم اين بود كه آيا در ميان زنان پيامبر گرامي اسلام (ص) نيز زن ناشايسته و مذموم بوده است يا نه؟ در قرآن كريم - و به تبع در احاديث معتبر - از دو تن از زنان پيامبر(ص) مذمت شده است: در آيه 3 تا 5 سوره «تحريم» حال دو تن از همسران پيامبر(ص) بيان شده است. خلاصه اين كه آن دو زن سرّ پيامبر(ص) را افشا مي كردند و خداوند متعال پيامبر(ص) را از گناه آن دو زن آگاه ساخت و نسبت به آنان فرمود: «اگر شما دو زن توبه كنيد بسيار به جاست چرا كه دل هاي شما از حق برگشته است و اگر در مخالفت پيامبر(ص) همديگر را ياري كنيد، پس بدانيد كه خداوند ياور و نگهبان او است و جبرئيل و مؤمنان صالح و فرشتگان همه پشتيبان او هستند واميد است كه اگر پيامبر(ص) شما را طلاق دهد، خداوند به عوض شما، زنان بهتري به پيامبر(ص) بدهد كه مسلمان و مؤمن و مطيع باشند». حاصل اين آيات شريفه اين است كه يقيناً بعضي از زنان پيامبر(ص)، معصيت كار بوده و گاه به پيامبر(ص) ضربه مي زدند. مخفي نماند كه بيشتر مفسّران شيعه و اهل سنّت اين آيات را مربوط به عايشه (دختر ابوبكر) و حفصه (دختر عمر) مي دانند. كه هر دو همسر پيامبر(ص) بوده اند. ج ) با نگاهي كوتاه به زندگي عايشه در دو برهه از تاريخ (يكي زمان حيات پيامبر(ص) و ديگري پس از پيامبر(ص)، يعني در دوران خلفا) مي توان فهميد كه آيا عايشه جوهره ايمان و تقوا را داشته است تا در رديف زنان شايسته پيامبر(ص) باشد و يا اين كه چنين نبوده است. امّا در دوران خلفا عايشه فرمان هاي پيامبر(ص) را زير پا نهاده و در اين برهه از زندگيش نقاط تاريكي ازخود بر جاي گذاشته است. از مهم ترين آنها - كه از مسلّمات تاريخ است - لشكر كشي عايشه و جنگ با امير المؤمنين(ع) است؛ آن هم در زماني كه آن حضرت رسماً خليفه رسول خدا(ص) بود؛ يعني، مسلمين پس از عثمان با آن حضرت بيعت كرده بودند؛ در حالي كه پيامبر(ص) به عايشه از اين واقعه خبر داده بود و او را از چنين گناه نابخشودني نهي كرده بود. حتي برادر عايشه، محمد بن ابي بكر شخصاً عايشه را از جنگ برحذر داشت و حديث پيامبر(ص) را به او يادآوري نمود كه حضرت رسول(ص) خبر داده بود يكي از زنان من به جنگ با برادرم علي(ع) خواهد رفت و .... با اين همه به خاطر كينه توزي با حضرت علي (ع) به جنگ با ايشان برخاست و هزاران نفر را به كشتن داد. و با آن كه امام علي(ع) پس از پايان جنگ به احترام نسبتش با پيامبر(ص) با عايشه بسيار كريمانه رفتار كرد، ولي عايشه مجدداً كينه توزي خود را ابراز نمود و در مقابل امام حسين(ع) ايستاد و مانع دفن امام حسن(ع) در كنار قبر رسول الله(ص) شد و سبب گرديد تا جنازه آن حضرت تيرباران شود. آيا چنين اعمالي مي تواند از كمال ايمان و تقوا ناشي شده باشد؟!! امّا در زمان حيات پيامبر اكرم(ص) با شواهد بسياري در تاريخ و احاديث معتبر در كتاب هاي شيعه و اهل سنّت وجود دارد كه عايشه بعضاً موجبات اذيت حضرت رسول(ص) را فراهم مي كرده و بر اين كه پيامبر(ص) محبت زيادي به حضرت زهرا(س)، سرور زنان عالميان داشته و از فضيلت او بسيار مي گفته و او را مي بوسيده است، حسادت مي ورزيد. هم چنين از حضرت خديجه - كه به اتفاق شيعه و اهل سنت يكي از چهار زن برگزيده عالم است - به زشتي ياد مي كرده است و .... گفتني است مسائلي از اين قبيل - كه بر آگاهان به تاريخ اسلام پوشيده نيست - در زندگي عايشه وجود دارد كه هيچ كدام با معيار تقوا و ايمان خالص سازگاري ندارد و همان طوري كه قبلاً ذكر شد آيه 3 و 4 سوره تحريم اشاره به اين مسائل ناپسند دارد.